Prawo autorskie jest ważnym aspektem ochrony twórczości intelektualnej. Jednym z głównych zagadnień w tym obszarze jest pojęcie copyrightu. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej temu, temu prawu, czyli copyright co to jest, co nie podlega prawu autorskiemu oraz jakie korzyści niesie za sobą używanie tego symbolu.
Copyright – co to jest?
Copyright – co to jest? Jest to prawo autorskie w języku angielskim. Symbol copyright, czyli duża litera „C” wpisana w okrąg, jest powszechnie znany i używany na całym świecie. Jednak warto zaznaczyć, że oznaczenie to odnosi się głównie do informacji o prawach autorskich innych niż nagrania dźwiękowe.
Prawa autorskie przysługują twórcy, a oznaczenie copyright informuje, że dany utwór jest chroniony prawem autorskim i do kogo ono należy. Symbol ten ma na celu potwierdzenie praw autorskich i uniemożliwienie nieuprawnionego kopiowania i zmieniania dzieła. Jest to zatem istotne narzędzie dla twórców w ochronie.
Czy symbol copyright jest konieczny dla zachowania praw autorskich?
Warto zauważyć, że umieszczenie symbolu copyright nie jest konieczne do zachowania praw autorskich. Polska, jako sygnatariuszka konwencji berneńskiej, automatycznie chroni prawa autorskie i nie wymaga umieszczania zapisów o prawach autorskich lub symbolu copyright. Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
Ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności. Zatem nie ma obowiązku umieszczania znaku © przy dziele, podobnie jak nie ma potrzeby zamieszczania noty copyright, wniesienia opłat czy rejestracji utworów w jakichkolwiek rejestrach. Warto jednak pamiętać, że w krajach, które nie ratyfikowały konwencji berneńskiej, konieczne może być stosowanie symbolu ©.
Co daje oznaczenie copyright?
Mimo że umieszczenie symbolu copyright nie jest niezbędne, wiele osób decyduje się na jego użycie z różnych powodów. Oznaczenie to informuje ochronie praw autorskich i do kogo one należą. Przede wszystkim, umieszczenie symbolu © przy utworze zapewnia, że kopiowanie i modyfikowanie dzieła jest zabronione. Prawa do korzystania oraz inne prawa związane z autorstwem przysługują tylko twórcy dzieła.
Symbol © ma także znaczenie praktyczne w przypadku sporów sądowych. Dowodzi on, że utwór jest chroniony prawem autorskim i wskazuje bezpośrednio na autorstwo utworu. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.
Jakie prawa zapewnia copyright?
Prawa osobiste twórcy
Prawa osobiste są niezbywalne i przysługują twórcy dzieła automatycznie od momentu jego stworzenia. Obejmują one prawo do:
- Znaku autorstwa utworu,
- Ochrony integralności dzieła,
- Decydowania o pierwszym udostępnieniu dzieła publiczności.
Prawa majątkowe
Prawa majątkowe pozwalają twórcy na ekonomiczne wykorzystanie dzieła, w tym na:
- Rozpowszechnianie,
- Wypożyczanie,
- Wykonywanie,
- Wyświetlanie.
Co nie podlega prawu autorskiemu?
Ważne jest również zrozumienie, że prawa autorskie mają swoje ograniczenia. Na przykład, autorskie prawa majątkowe wygasają po upływie 70 lat od śmierci twórcy lub po upływie 70 lat od chwili rozpowszechnienia utworu w przypadku, gdy prawa te przysługują z mocy ustawy innej osobie niż twórca lub utworu, którego twórca nie jest znany.
Warto również wspomnieć o tym, co nie podlega prawu autorskiemu. Istnieją pewne kategorie, które nie są chronione przez prawa autorskie. Przykłady to: faktograficzne informacje, pomysły, metody naukowe, koncepcje i zasady matematyczne, oficjalne dokumenty i akty prawne oraz proste informacje prasowe.
W przypadku dozwolonego użytku chronionych utworów, takiego jak użytek osobisty, prawo cytatu, parodii czy korzystania z informacji zawartych w publicznych przemówieniach czy wykładach, prawa autorskie mogą być ograniczone.
Ostatecznie, decyzja o umieszczeniu symbolu copyright należy do twórcy. Jeśli chcesz chronić swoje dzieło i mieć pewność, że inni nie będą go kopiować lub modyfikować bez twojej zgody, warto rozważyć użycie tego oznaczenia. Jednak pamiętaj, że to nie jest konieczne do zachowania praw autorskich, które przysługują ci automatycznie jako twórcy.
Podsumowanie
Copyright to kluczowy element w ochronie twórczości i innowacji. Zapewnia twórcom prawną kontrolę nad ich dziełami, umożliwiając im czerpanie korzyści z własnej pracy. W erze cyfrowej, kiedy łatwo jest kopiować i rozpowszechniać treści bez zgody twórcy, rozumienie i poszanowanie praw autorskich jest ważniejsze niż kiedykolwiek.
