Właśnie rozpoczyna się nowy rok szkolny. Nasze pociechy rozpoczynają kolejny rok wytężonej pracy. Dzieci i młodzież przez kilka godzin dziennie będą przebywać pod opieką wykwalifikowanej kadry pedagogicznej. Wszyscy rodzice liczą, że ich pociechy będą dobrze zaopiekowane, że nauczyciel podsyci ich zainteresowania, przekaże wiedzę w sposób ciekawy i nieszablonowy. Tym samym można powiedzieć, że praca nauczyciela nie jest pracą lekką, choć wiele osób uważa inaczej.
Na pedagogach ciąży duża odpowiedzialność. Nauczyciele muszą wykazać się sporą dawką wyrozumiałości i cierpliwości, warto, aby ciągle szkolili swój warsztat i zmieniali swoje podejście do uczniów wraz ze zmianami, jakie ciągle zachodzą w społeczeństwie. Jeszcze kilkanaście lat temu zawód nauczyciela wzbudzał powszechny szacunek i poważanie. Od tamtej pory wiele się jednak zmieniło. Wymagania względem pedagogów ciągle rosną, a czy tak samo dzieje się z ich pensjami? Ile zarabia nauczyciel? Czy to dużo, czy mało biorąc pod uwagę stawiane im wymagania? Przeczytaj artykuł.
Specyfika zawodu nauczyciela?
Zawód nauczyciela jest zawodem, który wymaga ukończenia studiów wyższych, a także spełnienia wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji. Kandydat na nauczyciela musi zatem posiadać specjalizację nauczycielską i ukończyć specjalny kurs pedagogiczny.
To wymagania formalne. Ale na nauczycielu spoczywa szereg innych wymagań związanych z wykonywaną pracą dydaktyczną, opiekuńczą i wychowawczą. Nauczyciel jest osobą publiczną, od której wymaga się przestrzegania zasad moralnych i postępowania według społecznie akceptowanych norm, reguł i wartości.
Na nauczycielach ciągle ciąży mit związany z liczbą godzin pracy. Powszechnie uważa się, że nauczyciel pracuje jedynie 18 godzin w tygodniu, co stanowi mniej niż połowę wymiaru pracy innych zawodów (18-godzinne pensum dotyczy jedynie pracy „przy tablicy”). Jest to jednak błędne założenie. Określony w Karcie nauczyciela (art. 42 ust. 1 i 2) tygodniowy wymiar pracy wynosi 40 godzin. Czyli dokładnie tyle samo co w przeważającej większości zawodów. Co więcej, z przeprowadzonych przez Instytut Badań Edukacyjnych badań wynika, że średni czas pracy nauczyciela wynosi 47 godzin.
Większa liczba godzin wynika z wielu istotnych, lecz często niebranych pod uwagę obowiązków pedagogów. Część z tych zadań nauczyciele wykonują w domach, ze względu na brak wystarczającej przestrzeni w placówkach oświatowych. Nauczyciele wiele godzin poświęcają przede wszystkim na przygotowanie materiałów do lekcji, tworzenie wymaganej dokumentacji, związanej z przebiegiem prowadzonych zajęć, monitorowania i ewaluacji procesu nauczania. Ponadto do obowiązków nauczycieli należy współpraca i konsultacje z rodzicami i specjalistami, prowadzenie zebrań i udział w posiedzeniach rady pedagogicznej. Dokształcanie się i doskonalenie zawodowe – szczególnie gdy chcą podnosić swoje kompetencje.
Nauczycielom przysługuje większy wymiar urlopu. Jak wynika z karty nauczyciela (art. 64 ust. 3 Karty Nauczyciela), nauczyciel zatrudniony w placówce nieferyjnej korzysta z 35 dni urlopu wypoczynkowego. Natomiast pracownikom, których staż pracy jest krótszy niż 10 lat, przysługuje 20 dni urlopu wypoczynkowego. Z koli pracownikom ze stażem powyżej 10 lat przysługuje 26 dni urlopu wypoczynkowego.
Ile zarabia nauczyciel?
Pensje nauczycieli nie są równe. Wiele zależy od stopnia awansu zawodowego danego nauczyciela, posiadanych kwalifikacji, czy wymiaru zajęć obowiązkowych. Ponadto na wysokość pensji wpływa także okres zatrudnienia, jakość wykonywanej pracy, liczbę zajęć dodatkowych, czy nawet warunki pracy. Na pensję nauczyciela wpływ ma również wysokość kwoty bazowej, która co roku ustalana jest w ustawie budżetowej. Płaca pedagogów regulowana jest procentowo według przepisów. Niekiedy nauczyciele w początkowej fazie rozwoju kariery korzystają z kredytów oddłużeniowych.
Średnie wynagrodzenie dla pedagogów wynosi odpowiedni procent od kwoty bazowej, określanej w ustawie budżetowej.:
- nauczyciela początkującego – 120%,
- nauczyciela mianowanego – 144%,
- nauczyciela dyplomowanego – 184%.
Minimalne wynagrodzenie nauczyciela z wyższym wykształceniem i tytułem magistra wraz z kwalifikacjami pedagogicznymi wynosi:
- Nauczyciel początkujący (kiedyś stażysta) będzie zarabiał około 3691 złotych brutto – okres 3 lata i 9 miesięcy. Kwota ta nie jest wysoka i może prowadzić do braku płynności finansowej. Wówczas warto skupić się na dokładnym planowaniu budżetu domowego, o czym piszemy na stronie everlike.pl.
- Po zdanym egzaminie i awansie zawodowym na nauczyciela mianowanego zarobki wzrosną do kwoty około 3880 złotych brutto,
- Kolejnym stopniem w karierze jest stopień nauczyciela dyplomowanego, który zarabia 4550 złotych brutto (po co najmniej 4 latach i 9 miesiącach).
Nie każdy nauczyciel ma dokładnie takie samo wykształcenie. W związku z niższymi kwalifikacjami, kwoty, które mogą otrzymać pozostali nauczyciele, wynoszą:
- Nauczyciel początkujący 3600 złotych brutto,
- Nauczyciel mianowany -3700 złotych brutto,
- Nauczyciel dyplomowany 3960 złotych brutto.
Tak jak wspomnieliśmy, są to stawki bazowe, do których doliczane jest szereg dodatków w zależności od pełnienia dodatkowych funkcji, stażu pracy, czy pracę ponadwymiarową.
Jakie dodatki może otrzymać nauczyciel?
Wykazane powyżej zarobki dotyczą wyłącznie czystej pensji, bez żadnych dodatków. Nauczyciele mogą liczyć również na specjalne środki pochodzące z różnego rodzaju dodatków. Jakie to dodatki? Oto lista dodatków do pensji:
- Za wysługę lat – wysokość 1 procent wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, wypłacany od czwartego roku. Nie może przekroczyć 20 procent wynagrodzenia zasadniczego.
- Motywacyjny – ten dodatek uzależniony jest od dyrektora danej placówki. Kwota dodatku motywacyjnego nie może być wyższa niż 50 procent wynagrodzenia zasadniczego. Na ogół wynosi około 200-300 złotych. Przyznawany jest na okres nie krótszy niż 2 miesiące i nie dłuższy niż 6 miesięcy.
- Funkcyjny – dodatek przyznawany za pełnienie dodatkowej funkcji np. mentora dla nauczyciela początkowego, czy doradcy metodycznego. Może wynosić do 20 procent wynagrodzenia zasadniczego.
- Z tytułu sprawowania funkcji wychowawcy klasy – wychowawcy klas mogą się spodziewać dodatku w wysokości minimum 300 złotych.
- Za warunki pracy – w tym przypadku wysokość dodatku wynosi 20 procent wynagrodzenia zasadniczego. Przyznawany jest nauczycielom, którzy prowadzą zajęcia z dziećmi i młodzieżą z upośledzeniem umysłowym w głębokim stopniu lub w oddziałach, lub szkołach specjalnych.
- Wiejski – to dodatkowe 10 procent naliczane od pensji podstawowej.
- Świadczenie na start – przyznawane jest jednorazowo, wynosi 1000 złotych i dotyczy nauczycieli, którzy rozpoczynają swoją karierę zawodową w szkole.
- Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i doraźnych zastępstw – wszelkie zastępstwa i godziny ponadwymiarowe. Ich stawka zależy od sytuacji danego nauczyciela. W zależności od ich liczby mogą znacząco wpłynąć na wysokość pensji nauczyciela.
- Nagroda specjalna dla nauczycieli – w 2023 roku rząd ufundował nauczycielom specjalną nagrodę w związku z 250. rocznicą utworzenia Komisji Edukacji Narodowej. Nagroda ta wyniosła 900 złotych netto.
- Nagroda jubileuszowa – każdemu nauczycielowi wypłaca się jednorazową nagrodę za staż pracy. Nagrody te wynoszą od 75 procent wynagrodzenia miesięcznego za 20 lat pracy, aż do 250 procent wynagrodzenia miesięcznego po 40 latach pracy.
- Trzynastki – kolejnym dodatkowym wynagrodzeniem jest trzynasta wypłata w wysokości 8,5 procent sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez nauczyciela w ciągu roku kalendarzowego, w którym przysługuje ta wypłata.
Podsumowanie
Jak możemy zauważyć, nauczyciele są w grupie zawodów, które mają z góry określone zarobki, a które ponadto mogą być powiększone o pokaźną liczbę dodatków. Obecnie nauczyciele dyplomowani mogą zarabiać niemal 9 000 złotych brutto, co oznacza, że jest to kwota wyższa od średniej krajowej.
Materiał zewnętrzny
